Bakterie są wszędzie, odkąd zaistniały jako pierwsze gdzieś w litosferze i wyewoluowały w oceanie. To one zapoczątkowały ewolucję, która stopniowo wprowadzała na scenę życia inne grupy organizmów, w tym pierwsze wielokomórkowce, takie jak grzyby. Masy glonów i sinic, które zmieniły skład atmosfery Ziemi, zaczęły gromadzić się na lądach, tworząc martwe zwałowiska – pierwszy krok ku ewolucji życia lądowego.

W tych zwałowiskach nowe organizmy uczyły się przetwarzać martwą materię, korzystając z minerałów uwalnianych ze skał, powietrza i wody. Na płyciznach, na skałach, bakterie, glony i grzyby rozpoczęły swoją ekspansję, przemieniając jałowe lądy w przestrzeń pełną życia. Kluczem do tego procesu była symbioza – współpraca organizmów, która od początku istnienia życia umożliwiała wymianę pierwiastków i związków chemicznych, niezbędnych do dalszej ewolucji. Dzięki temu kolejne grupy organizmów – porosty, pierwotniaki, pierwsze rośliny i zwierzęta – mogły opuścić wodę i przystosować się do nowych warunków.

Stopniowo, w środowisku zdominowanym przez grzyby, dzięki mikoryzie zaczęły pojawiać się coraz większe rośliny, których korzenie pozwalały im rosnąć ku słońcu. Martwe organizmy wzbogacały podłoże w związki węgla, mieszając się z drobinami skał i pyłem. Tak rodziły się zasoby gleby – wielowarstwowe struktury, które gnijąc i butwiejąc, w zależności od klimatu i lokalnych warunków, stworzyły podstawę dla dalszego rozwoju życia na lądach.

To historia pierwszych kroków życia w kierunku różnorodności i złożoności, którą dziś możemy podziwiać.