Dynamiczna ewolucja gleby nabrała tempa w momencie, gdy na lądach pojawiły się rośliny wyposażone w system korzeniowy.

Rośliny te, we współpracy z innymi grupami organizmów, stworzyły warunki do nadprodukcji masy organicznej. Kluczową rolę odegrały tutaj relacje symbiozy pomiędzy bakteriami, pierwotniakami, grzybami i roślinami, które zapoczątkowały procesy prowadzące do powstania bardziej złożonych ekosystemów. Pierwsze zwierzęta lądowe przyczyniły się do dalszej transformacji, rozdrabniając rośliny i włączając je do cyklu życia gleby.

Przetworzone szczątki roślin, żywe i martwe organizmy, drobiny skał, woda oraz powietrze, połączone sieciami grzybni, stworzyły próchnicę bogatą w związki kwasów humusowych. Te substancje aktywnie wspierają życie na wielu poziomach organizacji biologicznej.

Wydaje się, że grzyby odgrywają szczególną rolę w utrzymywaniu struktury gleby, łącząc jej składniki – ziarna minerałów, cząsteczki wody, resztki organiczne i mikroorganizmy – w stabilną, złożoną sieć.

Zwierzęta, kopiąc glebę w poszukiwaniu pokarmu czy schronienia, napowietrzają ją i dodatkowo wzbogacają jej strukturę.

W systemach korzeniowych roślin, w strefie zwanej ryzosferą, powstało jedno z najbogatszych środowisk życia w całej biosferze. Ta przestrzeń, pełna mikroorganizmów, bakterii, glonów i grzybów, kryje się zaledwie kilkadziesiąt centymetrów pod naszymi stopami, pomiędzy atmosferą a litej skałą – niewidzialny, a jednak kluczowy świat życia gleby.