Również inni kremońscy lutnicy, tacy jak Giuseppe Guarneri „del Gesu” (1698–1744) i Carlo Bergonzi (1683–1747), starali się sprostać nowym oczekiwaniom skrzypków. Od połowy XVIII wieku koncepcja budowy skrzypiec ulegała stopniowej zmianie. Powstające liczne zespoły instrumentalne spowodowały wzrost zapotrzebowania na instrumenty smyczkowe. Lutnicy tworzący indywidualnie instrumenty nie byli w stanie sprostać zapotrzebowaniu społecznemu. Sytuację tę wykorzystały niemieckie warsztaty rzemieślnicze, które rozpoczęły wyrób skrzypiec i innych instrumentów strunowych w oparciu o wyspecjalizowany podział pracy. Podobne metody wyrobu instrumentów przejęli rzemieślnicy we Francji i Czechach. Powstające w tych warunkach instrumenty, wzorowane na uznanych modelach Amatiego, Stradivariego czy Stainera, nawiązujące w bardzo ogólny sposób do oryginałów, często sygnowane karteczką rozpoznawczą sugerującą autorstwo tych mistrzów, nie mają szczególnej wartości artystycznej. Ich najbardziej pożądaną cechą jest niska cena.

Działalność manufaktur lutniczych, a także później produkcja fabryczna, przyczyniły się do zahamowania rozwoju twórczości lutniczej, które trwało niemal do połowy XX wieku. Przełom XVIII i XIX wieku przyniósł nowe wyzwania w zakresie konstrukcji skrzypiec. Rozwijająca się technika gry skrzypcowej, w historii muzyki określana jako drugi okres wirtuozerii sprawiła, że dotychczas budowane instrumenty przestały spełniać oczekiwania solistów. Potrzebne były skrzypce o mocnym, nośnym brzmieniu, których głos byłby dobrze słyszalny w większych salach koncertowych, a także dające możliwość gry w wysokich pozycjach. Przedstawione problemy mogli rozwiązać tylko lutnicy znający akustyczne zasady ich funkcjonowania. Niestety nie znamy ich nazwisk, pochodzili jednak prawdopodobnie z północnych Włoch lub Francji. Celem zwiększenia wolumenu brzmienia zmieniono kąt nachylenia szyjki względem korpusu. Zabieg ten zwiększył siłę oddziaływania strun na płytę wierzchnią poprzez podstawek. Bardziej obciążona płyta wierzchnia została wzmocniona belką basową o większych rozmiarach. Polepszenie wygody gry w wysokich pozycjach uzyskano zwiększając długość drgającej struny poprzez wydłużenie szyjki o ok. 10 mm. Konieczne stało się też wydłużenie podstrunnicy. Zmianie uległ kształt podstawka, a także sposób zamocowania strunociągu. Wtedy dokonano również zmiany sposobu łączenia szyjki z korpusem.

Od początku XIX wieku lutnicy zaczęli budować skrzypce stosując nowe parametry. Skrzypce posiadające oryginalną konstrukcję z XVII i XVIII wieku określane są dziś jako skrzypce barokowe. Jednocześnie z budową nowych instrumentów lutnicy dokonywali przeróbek wcześniejszych instrumentów. W dzisiejszych czasach instrumenty posiadające oryginalne proporcje barokowe należą już do rzadkości. Nikt też nie zmienia już konstrukcji barokowej na współczesną choćby z tego względu, że istnieje duże zainteresowanie muzyką dawną, wykonywaną na oryginalnych instrumentach z epoki. Warto wiedzieć, że najbardziej cenione dziś instrumenty – takich mistrzów jak Antonio Stradivari czy Giuseppe Guarneri zwany del Gesù – budowane były tak, aby spełniać oczekiwania współczesnych im skrzypków i odbiorców muzyki. Inaczej mówiąc, budowane były do realizacji muzyki kameralnej.

Dziś możemy powiedzieć, że lutnicy kremońscy z kręgu Stradivariego okazali się wielkimi wizjonerami, bowiem po zmianie konstrukcji ich instrumenty znakomicie spełniają wymagania współczesnych skrzypków, a ich brzmienie jest często magnesem przyciągającym publiczność na koncerty skrzypcowe. Wiele instrumentów powstałych przed rokiem 1700, mimo zmiany ich budowy, najczęściej nie osiąga walorów brzmieniowych oczekiwanych obecnie od instrumentów koncertowych, ale mogą one nadal pełnić funkcję instrumentów kameralnych.

Współczesne lutnictwo

Ożywienie sztuki lutniczej następuje dopiero w XX wieku, a właściwie w jego II połowie. Pojawiają się monografie i zbiorowe opracowania dotyczące twórczości najwybitniejszych lutników, inicjowane są badania naukowe dotyczące problemów stylistycznych, warsztatowych i akustycznych.

Powstają twórcze organizacje lutnicze, międzynarodowe konkursy lutnicze, stanowiące płaszczyznę konfrontacji aktualnego stanu twórczości lutniczej na świecie, oraz szkoły lutnicze. Wszystko to sprawiło, że poziom lutnictwa zarówno w sferze warsztatowej, jak i brzmieniowej, osiągnął bardzo wysoki poziom. Coraz częściej wirtuozi wioliniści sięgają po współczesne instrumenty. W twórczości współczesnych lutników wyróżnić można kilka charakterystycznych trendów. Pierwszy z nich ukierunkowany jest na tworzenie instrumentów inspirowanych najbardziej nośnymi modelami mistrzów starowłoskich. Lutnik, korzystając z ogólnych założeń klasycznego modelu, wprowadza do instrumentu własne rozwiązania stylistyczne. Powstały w ten sposób instrument wprawdzie nawiązuje do klasycznego modelu, ale nosi w sobie wyraźne znamiona jego budowniczego. Następnym kierunkiem jest tworzenie instrumentów w oparciu o własne koncepcje stylistyczne przy zachowaniu klasycznej formy i kolorystyki instrumentu. Najczęściej punktem wyjścia do zaprojektowania instrumentu mogą tu być metody geometryczne. Innym trendem podejmowanym, acz nieśmiało, jest tworzenie instrumentów o kształtach ekscentrycznych, niesymetrycznych, o nieskrępowanej kolorystyce i fakturze. Zachowane tu muszą być jednak cechy idiomatyczne instrumentu, takie jak strój i możliwość smyczkowej techniki gry.

Bardzo modne stało się ostatnio wykonywanie kopii klasyków lutnictwa. Powstałe w ten sposób instrumenty do złudzenia przypominają oryginały, poczynając od doboru drewna, poprzez odwzorowanie konturu uwzględniającego jego asymetrię i ubytki, formowanie sklepień, po lakier z jego charakterystycznymi przetarciami i śladami zużycia. Kopiowane są zwykle instrumenty o wysokich walorach brzmieniowych i kopista powinien dołożyć wszelkich starań, aby uzyskać podobne efekty w tym zakresie. Dobrze wykonana kopia jest bardzo cenionym instrumentem. Często muzyk, który nie może sobie pozwolić na kupno drogiego, oryginalnego instrumentu dawnego mistrza, decyduje się na kupno wielokrotnie tańszej kopii. Nie należy jednak mylić robienia kopii z manierą wykańczania nowo budowanych instrumentów „na staro”. Instrumenty tak wykonane znajdują wprawdzie często uznanie wśród muzyków, nie można im bowiem odmówić swoistego uroku imitującego patynę czasu, należy jednak być bardzo ostrożnym przy ocenie, ponieważ często taki rodzaj wykończenia tuszować może niedomogi warsztatowe.

Dalszy rozwój sztuki lutniczej stać się może udziałem jedynie wybitnych osobowości twórczych, świadomych miejsca, w jakim się ten rozwój znajduje. Należy spodziewać się tendencji do odchodzenia od klasycznych wzorców w kierunku zdynamizowania formy, wzbogacania fakturalnego i poszerzenia gamy kolorystycznej. Wydaje się, że zmiany te następować będą w obrębie strategii „małych kroków”, choć niewykluczone są większe ruchy awangardowe. Upłynęło już niemal pięć wieków od narodzin skrzypiec. Dalszy kierunek rozwoju sztuki lutniczej pozostaje na razie niewiadomą, należy tylko mieć nadzieję, że skrzypce nadal, jak to czynią od stuleci, będą zadziwiały harmonią swoich kształtów i cudownym brzmieniem, potrafiącym oddać nieskończoną gamę nastrojów, uczuć i wzruszeń.